สื่อออนไลน์ในปัจจุบันมีอิทธิพลอย่างมากกับทุก ๆ อาชีพ ไม่เว้นแม้กระทั่ง อาชีพนักร้อง ซึ่งปัจจุบันนักร้องหน้าใหม่เกิดขึ้นจากสื่อออนไลน์ อย่างยูทูบเป็นจำนวนมากที่ดังหลักร้อยล้านวิว บางท่านก็ดังจากเพลงที่ร้องเอง แต่งเอง อีกส่วนหนึ่งก็ดังจากการ Cover เพลงของศิลปินท่านอื่น วิชาการ มีสิ่งที่ต้องรู้ก่อน Cover เพลงลงในยูทูบ
-
ลิขสิทธิ์เพลงคืออะไร
- เป็นผลงานที่เกิดจากการใช้สติปัญญา ความรู้ ความสามารถและความวิริยะอุตสาหะ ในการที่สร้างสรรค์ผลงานชิ้นหนึ่งขึ้นมา โดยที่ไม่ได้ลอกเลียนแบบงานสร้างสรรค์ของผู้อื่น จึงถือว่าเป็นทรัพย์สินทางปัญญา โดยจะให้ลิขสิทธิ์แก่เจ้าของเพลงแต่เพียงผู้เดียวที่จะกระทำการใด ๆ ที่เกี่ยวข้องกับงานเพลงที่ได้สร้างสรรค์ขึ้นมาดังนี้
- ทำเพลงซ้ำหรือดัดแปลง
- อนุญาตให้ผู้อื่น ใช้สิทธิเพลงได้
- ให้ประโยชน์อันเกิดจากลิขสิทธิ์ผู้อื่น
- นำมาสตรีมหรือเผยแพร่เพลงต่อสาธารณะ
- ให้เช่าต้นฉบับหรือสำเนาเพลงให้บุคคลอื่น
- เป็นผลงานที่เกิดจากการใช้สติปัญญา ความรู้ ความสามารถและความวิริยะอุตสาหะ ในการที่สร้างสรรค์ผลงานชิ้นหนึ่งขึ้นมา โดยที่ไม่ได้ลอกเลียนแบบงานสร้างสรรค์ของผู้อื่น จึงถือว่าเป็นทรัพย์สินทางปัญญา โดยจะให้ลิขสิทธิ์แก่เจ้าของเพลงแต่เพียงผู้เดียวที่จะกระทำการใด ๆ ที่เกี่ยวข้องกับงานเพลงที่ได้สร้างสรรค์ขึ้นมาดังนี้
-
ความคุ้มครองลิขสิทธิ์เพลงมีอะไรบ้าง
- ในแต่ละเพลงจะประกอบด้วยหลายส่วน ซึ่งแต่ละส่วนจะมีผู้ถือครองลิขสิทธิ์ โดยแบ่งความคุ้มครองดังนี้
- ลิขสิทธิ์ในคำร้อง/ เนื้อเพลง (Lyric) หมายถึง คนแต่งเนื้อร้อง จะได้ลิขสิทธิ์ในฐานะงานวรรณกรรม
- ลิขสิทธิ์ในทำนอง (Melody) หมายถึง คนแต่งทำนองจะได้ลิขสิทธิ์ในฐานะงานดนตรีกรรม
- ลิขสิทธิ์ในการเรียบเรียง เสียงประสาน (Arranging) หมายถึง คนเรียบเรียงเสียงประสาน จะได้ลิขสิทธิ์ในฐานะวรรณกรรม
- ลิขสิทธิ์ในการบันทึกเสียง (Sound Recording) หมายถึง คนที่บันทึกเสียงเพลง จะได้ลิขสิทธิ์ในฐานะงานโสตทัศนวัสดุหรือบันทึกเสียง
- สิทธินักแสดง (Performer’s Right) หมายถึงคนร้องเพลงหรือนักร้อง
- ในแต่ละเพลงจะประกอบด้วยหลายส่วน ซึ่งแต่ละส่วนจะมีผู้ถือครองลิขสิทธิ์ โดยแบ่งความคุ้มครองดังนี้
-
ลิขสิทธิ์และสิทธิในเพลงคืออะไร
- ลิขสิทธิ์ดนตรีกรรม คืองานทั้งหมดที่เกี่ยวกับเพลงที่แต่ง ไม่ว่าจะเป็นคำร้อง ทำนอง
- ลิขสิทธิ์สิ่งบันทึกเสียง คืองานดนตรีที่ประกอบด้วยเสียงดนตรี เสียงการแสดง หรือเสียงอื่นใดที่มีการบันทึกลงวัสดุ ไม่ว่าจะมีลักษณะใด ๆ ก็ตามแล้วสามารถนำมาเล่นซ้ำได้
- สิทธิเผยแพร่ต่อสาธารณะ คือทำให้เพลงได้ออกมาปรากฏต่อสาธารณชน
- จะเห็นได้ว่ามีนักร้องบางคนที่ไม่สามารถนำเพลงตัวเองมาร้องได้ เนื่องจากติดเรื่องของลิขสิทธิ์ เพราะว่านักร้องไม่ใช่เจ้าของลิขสิทธิ์ ถ้าไม่ใช่เพลงที่นักร้องคนนั้น ๆ เป็นคนแต่งเอง นักร้องมีสิทธิร้องแต่ไม่ใช่เจ้าของเพลง
-
การทำเพลง Cover ทำอย่างไร
- ตรวจสอบรายชื่อ เพลงที่จะใช้ในการ Cover ว่าอยู่ค่ายไหน / บริษัทอะไร ที่จัดเก็บค่าลิขสิทธิ์เพลงบ้าง สามารถเช็กได้ที่เว็บไซต์กรมทรัพย์สินทางปัญญา
- ติดต่อเพื่อซื้อลิขสิทธิ์เพลง โดยราคาแต่ละค่าย / บริษัท แต่ละเพลงมีราคาไม่เท่ากัน มีแบบรายเดือน / รายปี หรืออาจจะเลือก Cover เพลงที่ศิลปินหรือค่ายเพลง ประกาศอนุญาตให้ใช้ได้ฟรี ไม่คิดค่าลิขสิทธิ์
- ต้องขออนุญาตในการใช้เพลงให้ถูกต้องตามกฎหมาย ซึ่งในประเทศไทยก็มีหลายค่าย / บริษัทด้วยกัน
- ต้องมีอุปกรณ์ในการ Cover เพลงเพื่อลงยูทูบ
- คอมพิวเตอร์ สำหรับใช้ในการบันทึก ตัดต่อ แต่งเสียง ก่อนที่จะอัปโหลดลงบนยูทูบ
- ไมโครโฟน มีราคาตั้งแต่หลักร้อยจนถึงหลักพัน ถ้าอยากให้เสียงดีมีคุณภาพก็ต้องเลือกไมโครโฟนที่มีคุณภาพ โดยแนะนำให้ใช้ Condenser Microphone หรือถ้าต้องการสะดวกสบาย Condenser Mic USBสามารถต่อเข้ากับคอมพิวเตอร์ได้เลย
- Pop Filter แผ่นกันลมที่ติดไว้ระหว่างปากของผู้ร้องกับไมโครโฟน เพื่อช่วยรักษาคุณภาพของเสียงร้อง เพราะไมโครโฟนที่ใช้อัดเสียงโดยเฉพาะจะดูดเสียงรบกวนและเสียงลมหายใจเข้าไปด้วย
- ซาวด์ดนตรีหรือ Backing Track
- สามารถค้นหาใน Google โดยพิมพ์ชื่อเพลง + Instrumental (กรณีต้องการเสียง Backing Track) พิมพ์ชื่อเพลง + ชื่อเครื่องดนตรี (กรณีต้องการเฉพาะเสียงเครื่องดนตรีบางชนิด) แต่ต้องขออนุญาตเจ้าของซาวด์ก่อนทุกครั้ง
-
โทษของการนำเพลงไป Cover โดยไม่ได้รับอนุญาต
- การ Cover เพลงแล้วนำไปลงโซเชียลต่าง ๆ โดยวัตถุประสงค์เพื่อหารายได้ให้กับตัวเองหรือผลประโยชน์อื่น ๆ ทางการค้า มีโทษปรับตั้งแต่ 20,000 – 200,000 บาท หากกระทำเพื่อการค้า มีโทษจำคุกตั้งแต่ 6 เดือน – 4 ปี ปรับเงินตั้งแต่ 100,000 – 800,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
สำหรับท่านใดที่สนใจอยากจะ Cover เพลงลงยูทูบ ไม่ใช่เรื่องยาก เพียงแค่ทำตามขั้นตอนและทำให้ถูกต้อง ขออนุญาตเจ้าของทรัพย์สินทางปัญญาให้เรียบร้อย ก็สามารถนำเพลงไป Cover ได้แล้ว แล้วอย่าลืม วางแผนและเตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม เพื่อทำคลิปลงยูทูบด้วยนะคะ
Reference:
- ZORT. (2565). ไขข้อข้องใจทุกข้อสงสัย ลิขสิทธิ์เพลง เรื่องใกล้ตัวที่ทุกคนควรรู้ !!. สืบค้นเมื่อวันที่ 21/2/23, จากhttps://bit.ly/3IqxTFx
- Mercular. (2563). วิธี Cover เพลงยังไง ? ไม่ให้..ติดลิขสิทธิ์. สืบค้นเมื่อวันที่ 21/2/23, จากhttps://bit.ly/3xM2hVM
- STARFISHLABZ. (2565). เรื่องต้องรู้ก่อน Cover เพลงลงยูทูบ. สืบค้นเมื่อวันที่ 21/2/23, จาก https://bit.ly/3ExdwW6
