ต้องรับราชการกี่ปี ถึงจะได้รับบำเหน็จ บำนาญข้าราชการ

          อาชีพรับราชการเป็นความใฝ่ฝันของใครหลาย ๆ คน ซึ่งการรับราชการสำหรับบ้านเรานั้น คนส่วนใหญ่มองว่าเป็นอาชีพที่มีสิทธิ สวัสดิการ และความมั่นคงต่อตนเองและครอบครัว เมื่อเข้ารับราชการแล้ว สิทธิที่ข้าราชการได้รับอย่างหนึ่งคือ บำเหน็จ บำนาญข้าราชการ สำหรับผู้ที่สนใจในอาชีพรับราชการคงสงสัยกันว่าแล้วต้องรับราชการกี่ปีถึงจะได้รับบำเหน็จบำนาญ บทความนี้มีสาระดี ๆ เกี่ยวกับบำเหน็จบำนาญข้าราชการมาให้ทุกคนได้อ่านกัน

ความหมายของบำเหน็จบำนาญ

• บำเหน็จ คือเงินตอบแทนข้าราชการที่ได้รับเป็นก้อน (ไม่ได้รับสวัสดิการรักษาพยาบาล)
• บำนาญ คือเงินตอบแทนข้าราชการที่จ่ายเป็นรายเดือน (ได้รับสวัสดิการรักษาพยาบาล)

ประเภทของบำเหน็จบำนาญ

1. บำเหน็จบำนาญปกติ

• สำหรับผู้ที่ได้รับจะต้องมี 4 เหตุ เหตุทดแทน, เหตุทุพพลภาพ, เหตุสูงอายุ, เหตุรับราชการนาน

2. บำเหน็จบำนาญพิเศษ

• สำหรับผู้ที่ได้รับคือข้าราชการที่พิการหรือทุพพลภาพ ขณะปฏิบัติหน้าที่และให้ทายาทกรณีเสียชีวิต

3. บำเหน็จตกทอด

• สำหรับทายาทผู้รับราชการหรือผู้รับบำนาญที่ถึงแก่กรรม เพื่อบรรเทาความเดือดร้อน

4. บำเหน็จดำรงชีพ

• สำหรับผู้รับบำนาญเพื่อช่วยเหลือในการดำรงชีพ

เวลาราชการกับการรับบำเหน็จบำนาญ

1. เหตุสูงอายุ

• กรณีเกษียณอายุ 60 ปีบริบูรณ์/อายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไปสมัครใจลาออก
• เวลาราชการตั้งแต่ 10 ปีขึ้นไป ได้รับบำเหน็จหรือบำนาญ
• เวลาราชการตั้งแต่ 1 ปี แต่ไม่ถึง 10 ปี ได้รับ บำเหน็จ

2. เหตุรับราชการนาน

• กรณีอายุไม่ถึง 50 ปี สมัครใจลาออก
• เวลาราชการตั้งแต่ 25 ปีขึ้นไป ได้รับบำเหน็จหรือบำนาญ
• เวลาราชการตั้งแต่ 10 ปีขึ้นไป แต่ไม่ถึง 25 ปี ได้รับบำเหน็จ

3. เหตุทุพพลภาพ

กรณีข้าราชการป่วย แพทย์รับรองว่าไม่สามารถปฏิบัติงานในหน้าที่ได้ ข้าราชการมีสิทธิลาออกหรือราชการสั่งให้ออกได้

• เวลาราชการตั้งแต่ 10 ปีขึ้นไป ได้รับบำเหน็จหรือบำนาญ
• เวลาราชการตั้งแต่ 1 ปี แต่ไม่ถึง 10 ปี ได้รับบำเหน็จ

4. เหตุทดแทน

กรณีให้ออกเนื่องจากเลิก ยุบตำแหน่งหรือทหารออกจากกองหนุนเบี้ยหวัด

• เวลาราชการตั้งแต่ 10 ปีขึ้นไปได้รับบำเหน็จหรือบำนาญ
• เวลาราชการตั้งแต่ 1 ปีขึ้นไปแต่ไม่ถึง 10 ปี ได้รับบำเหน็จ

วิธีการคำนวณบำเหน็จบำนาญ

การนับเวลาราชการมีด้วยกันอยู่ 2 แบบ

1. แบบเวลาราชการปกติ

วันที่เริ่มต้นรับราชการวันแรก จนถึงวันสุดท้ายที่ได้รับเงินเดือน

2. แบบเวลาราชการทวีคูณ

วันที่ปฏิบัติราชการที่มีเฉพาะ โดยนับเป็น 2 เท่าของเวลาราชการปกติ
ราชการที่มีลักษณะเฉพาะ เช่น มีการรบ, สงคราม, จลาจล

การคำนวณบำเหน็จบำนาญทั้ง 4 ประเภท

1. บำเหน็จบำนาญปกติ

กรณีไม่ได้เป็นสมาชิก กบข.

• บำเหน็จ= เงินเดือนสุดท้าย × เวลาราชการทั้งปกติและทวีคูณ
• บำนาญ = เงินเดือนสุดท้าย × เวลาราชการทั้งปกติและทวีคูณ ÷ 50

ซึ่งต้องไม่เกินเงินเดือนสุดท้าย

กรณีเป็นสมาชิก กบข.

• บำเหน็จ = เงินเดือนสุดท้าย × เวลาราชการทั้งปกติและทวีคูณ
• บำนาญ = เงินเดือนเฉลี่ย 60 เดือนสุดท้าย × เวลาราชการทั้งปกติและทวีคูณ ÷ 50

ซึ่งต้องไม่เกินร้อยละ 70 ของเงินเดือนเฉลี่ย 60 เดือนสุดท้าย

           ทั้งบำเหน็จและบำนาญ กรณีเป็นสมาชิกกบข. จะได้รับเพิ่มในส่วนของเงินสะสม เงินสมทบ, เงินชดเชย, เงินประเดิม และผลประโยชน์ตอบแทนจาก กบข.

2. บำเหน็จดำรงชีพ

เงินบำนาญรายเดือน × 15
แต่ต้องไม่เกิน 400,000 รับก่อนอายุ 65 ปี ไม่เกิน 200,000 ส่วนที่เหลือรับหลังอายุ 65 ปี

3. บำเหน็จตกทอด

กรณีข้าราชการถึงแก่กรรม

• บำเหน็จตกทอด = เงินเดือนสุดท้าย × เวลาราชการทั้งปกติและทวีคูณ

กรณีผู้รับบำนาญถึงแก่กรรม

• บำเหน็จตกทอด = เงินบำนาญ × 30

ต้องหักบำเหน็จดำรงชีพที่รับไปแล้วออกด้วย

4. บำนาญพิเศษ

กรณีถึงแก่กรรม

• เงินเดือน + เงินเพิ่มพิเศษ × 3

เงินเพิ่มพิเศษ เช่น ค่าวิชา, ค่าตำแหน่ง, การปราบปรามการกระทำผิด, การสู้รบ

กรณีทุพพลภาพ

• พิจารณาตามความเหมาะสม

          จากข้อมูลที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นนั้นคงเป็นประโยชน์กับผู้ที่เข้ามาอ่านบทความ เพื่อใช้ในการวางแผนและประกอบการตัดสินใจในการเลือกรับบำเหน็จ บำนาญข้าราชการ แล้วคิดคำนวณบำเหน็จ บำนาญไว้ในใจคร่าว ๆ ก่อนเกษียณราชการหรือลาออกจากราชการ

Reference:

• กรมบัญชีกลาง.  (2565).  พรบ.บำเหน็จบำนาญข้าราชการ 2494.  สืบค้นเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม 2565, จาก https://bit.ly/3clJA3J
• สุทัศน์ ภูมิภาค.  (2562).  รับราชการกี่ปี จึงมีสิทธิรับบำเหน็จ/บำนาญ ข้าราชการต้องอ่านที่นี่.  สืบค้นเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม 2565, จาก https://bit.ly/3RDXYol
• suthatpoom.  (2563).  สูตรคํานวณบํานาญข้าราชการ เงินบำเหน็จ เงินบำนาญ ทั้งที่เป็นสมาชิก กบข. และไม่ได้เป็นสมาชิก กบข.  สืบค้นเมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม 2565, จาก https://bit.ly/3RDla5Y